Wat is een controversieel thema?

Controversiële thema's worden omschreven als onderwerpen waarover verschillende meningen en opvattingen over bestaan in de samenleving. Controversiële onderwerpen worden beschreven als iets waarbij belangen en waarden in conflict zijn, onenigheid bestaat over verklaringen of de acties.

Er is een verschil tussen controversiële en gevoelige onderwerpen. Een onderwerp kan controversieel zijn in die zin dat er in de samenleving verschillende groepen zijn die fundamenteel over het onderwerp van mening verschillen. Dit zonder dat er in de klas, bij leerlingen sterke emoties worden teweeggebracht bij het bespreken van het onderwerp. Het is verschillend van elke klas/leerling of er discussie of eerder consensus heerst over het onderwerp. De omgeving is dus van belang.

Enkele voorbeelden van controversiële thema’s zijn: abortus, migratie, relaties en seksualiteit, etc.…..

Belang van het aan bod komen van controversiële thema's in de school?

Praten over controversiële thema’s in de klas heeft verschillende voordelen. Het maakt leerlingen namelijk bewust van maatschappelijke conflicten. Veel onderwerpen die in de klas besproken worden leven in de samenleving, op deze manier kunnen leerlingen zich informeren over wat er in de samenleving speelt. Leerlingen worden via het bespreken van controversiële onderwerpen voorbereid op de pluralistische samenleving. In de lessen kunnen jongeren leren hoe ze respectvol moeten omgaan met meningsverschillen en in extremere gevallen zelfs conflicten. Ze leren eigen maar ook andere opvatting kritisch evalueren. Praten over controverses in de klas versterkt de burgerschapscompetenties van leerlingen. Het laat hen kritisch nadenken maar kan ook mogelijks tot conflict leiden.

Controverse thema’s zijn vaak complex en vragen veel kennis en zelfbewustzijn. Wanneer deze thema’s besproken worden is evenwicht van de leerkracht enorm belangrijk: het tonen van persoonlijke betrokkenheid, objectiviteit en het innemen van een standpunt zonder druk/indoctrinatie.

Praten over controversiële thema’s is belangrijk voor ontwikkelende jongeren. Het stoomt hen klaar om sterk in hun schoenen te staan in de huidige samenleving. Op school leren ontwikkelende jongeren dan ook wat het betekent om in een vrije en open samenleving te leven, ze krijgen de kans om zich te ontwikkelen tot democratische burgers. Onderwijs is hier de ideale plaats voor, het is een ontmoetingsplaats voor mensen met verschillende opvattingen.

De school speelt dus een belangrijke rol om jongeren voor te bereiden op hun rol als burgers en om interpersoonlijke vaardigheden te versterken. Onderwijs is dan ook niet enkel kennisoverdracht maar ook de plaats waar jongeren hun karakter en persoonlijkheid ontwikkelen (Bildung). Het is een belangrijk proces van volwassen worden waarin leerkrachten en de school een belangrijke rol spelen.

De 3 technieken die het meest worden gebruikt bij het bespreken van controversiële thema’s zijn: klasgesprekken, het creëren van een veilige omgeving en het hebben van een goede band met de leerlingen, neutraal/ open-minded blijven.